Op 13 juni 2025 vond bij RelyOn Nutec een bijeenkomst plaats om met de genodigden na te denken over de oprichting van een testbank voor alternatieve energie.

Nieuwe energiedragers zoals waterstof en ammoniak beloven een duurzamere toekomst. Ze bren-gen ook nieuwe risico’s met zich mee, die op dit moment nog onvoldoende begrepen worden. Tij-dens het symposium op 13 juni 2025 verkenden 50 professionals hoe we samen kunnen leren, testen en bouwen aan een veilig en toekomstbestendig energiesysteem. De centrale vraag: hoe realiseren we een experimenteercentrum waar innovatie en veiligheid samenkomen?

Na een inleidend welkom van Gijsbert van Pinxteren, Business Unit Director Fire Academy bij RelyOn Nutec begeleidde dagvoorzitter Jan van Belzen, voormalig burgemeester en voorzitter van de Stuurgroep LNG, de dag met een scherpe blik op samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven.

Jerom van Roosmalen – Safe by Design

“Veiligheid is geen bijlage – het moet het startpunt zijn van elk ontwerp.”

Jerom van Roosmalen, oprichter van Nordsol, deelde zijn ondernemersreis rond de ontwikkeling van Bio-LNG-technologie. Hij liet zien hoe hij vanuit kleinschalige experimenten is uitgegroeid tot een speler met operationele installaties en gepatenteerde technologie. Zijn betoog richtte zich op het belang van veiligheid in het ontwerpproces – niet als sluitpost, maar als vertrekpunt.

Hij benoemde de spanningen tussen snelheid, innovatie en veiligheid: “Als je veiligheid pas regelt nadat alles gebouwd is, ben je eigenlijk te laat.” Daarnaast benadrukte hij de afwezigheid van pas-sende regelgeving bij nieuwe technologieën, wat leidt tot onzekerheid bij zowel ondernemers als toezichthouders.

Marcel Bikker – Safe by Operation

“De grootste risico’s zitten niet in de techniek, maar in menselijk gedrag.”

Marcel Bikker, HSE-expert en ervaringsdeskundige vanuit de LNG- en Bio-LNG-sector, sprak over het belang van ketenveiligheid en operationele samenwerking. Zijn uitgangspunt: incidenten voorkom je door te investeren in relevante kennis en praktische ervaring.

Hij benadrukte dat veiligheid niet alleen een technisch vraagstuk is, maar ook een sociaal en organisatorisch proces. “Vertrouwen binnen de keten is essentieel. Zonder vertrouwen, geen samenwerking. En zonder samenwerking, geen veiligheid.”

Bikker gaf voorbeelden van situaties waarin juist door co-creatie, zoals het gezamenlijk opstellen van werkprocedures, een veiligere praktijk is ontstaan. Hij pleitte ook voor het structureel betreken van hulpdiensten bij je product om ze kennis te geven. Hoe meer zij weten, hoe beter de samenwerking gaat bij een incident.

Martin Meijer – Safe by Repression

“Wat je ziet is niet altijd gevaarlijk. En wat gevaarlijk is, zie je niet altijd.”

Martin Meijer, voormalig adviseur en huidig docent gevaarlijke stoffen, nam het publiek mee in de wereld van incidentbestrijding. Zijn kernboodschap: elk type brandstof vraagt om een unieke repressieve aan-pak, gebaseerd op realistische proeven.

Aan de hand van praktijkvoorbeelden liet hij zien hoe groot het verschil is tussen theorie en praktijk en hoe belangrijk het is dat hulpdiensten daadwerkelijk geoefend hebben met de stoffen waarmee ze te maken krijgen. Hij benadrukte het belang van een gedeelde taal tussen techniek, beleid en repressie – én van oefenen onder gecontroleerde omstandigheden. Hij is daarom een groot voorstan-der van een experimenteercentrum die in extra kennis kan voorzien voor alle betrokken partijen.

Brian Mo-Ajok – Leren van incidenten

“Incidenten zijn geen eindpunt, maar een beginpunt voor verbetering.”

Brian Mo-Ajok, onderzoeker bij de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Volgens hem zijn incidenten zelden toeval, maar signalen van bre-dere systeemfouten. Onafhankelijk onderzoek helpt die patronen zichtbaar te maken, zodat sectoren kunnen leren en verbeteren, mits organisaties bereid zijn eerlijk te zijn over fouten en gebreken.

Mo-Ajok onderstreepte het belang van testen, oefenen en het samenbrengen van techniek, beleid en uitvoering. Een experimenteercentrum kan daarbij een cruciale rol spelen – niet alleen voor innovatie, maar ook voor educatie, training en bewustwording. “We hebben niet alleen proefinstallaties nodig, maar ook opleidingsplaatsen waar ‘knappe koppen’ en ‘gouden handjes’ elkaar vinden.”

Volgens Mo-Ajok is samenwerking tussen bedrijfsleven, overheid en wetenschap cruciaal om te ko-men tot toekomstbestendige veiligheidsstrategieën. Een experimenteercentrum zou hierbij een onmisbare rol kunnen spelen.

Demonstraties en praktijk

Het middagdeel stond in het teken van praktijk. Tijdens demonstraties werden proefopstellingen getoond die de afgelopen jaren daadwerkelijk zijn uitgevoerd en waardoor we nu beter weten hoe LNG reageert. Zo werd onder meer het gedrag van vrijkomende gassen en de effecten van verschillende ondergronden gedemonstreerd.

De aanwezigen waardeerden het zien van de realiteit achter theoretische risico-inschattingen. “Pas als je het geroken hebt, weet je wat je ruikt,” vatte een deelnemer treffend samen.

     

Discussie: op weg naar een experimenteercentrum

Het laatste onderdeel van de dag was een interactieve sessie waarin deelnemers, na een presentatie van Marco van den Berg, hun visie konden delen op de opzet van een experimenteercentrum. De volgende vragen stonden hierbij centraal:

• Zien we het belang van een experimenteercentrum?
• Wat is er nodig om dit te kunnen organiseren?
• Wie moet er dan aan tafel zitten?

De input uit de zaal was veelzijdig en het gesprek maakte duidelijk dat er brede steun en een wens is voor het opzetten van zo’n centrum. Met de aanwezigen is afgesproken dat er een uitnodiging komt voor een vervolgsessie en dat voorafgaand ideeën, wensen en behoeften worden opgehaald.